Đột quỵ (hay còn gọi là tai biến mạch máu não) là tình trạng xảy ra khi một mạch máu não bị tắc hoặc vỡ, gây ra tổn thương đến các tế bào não. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng như tê liệt, khó nói, khó nuốt, mất cân bằng và khó thở. Đột quỵ là một tình trạng y tế nghiêm trọng và có thể gây ra những tổn thương vĩnh viễn hoặc thậm chí có thể gây tử vong nếu không được chữa trị kịp thời.
Đột quỵ xảy ra đột ngột khi ai đó đang làm việc, sinh hoạt bình thường. Khi ấy, các triệu chứng thần kinh khu trú đột nhiên xuất hiện. Các triệu chứng có thể khởi phát và đạt mức độ nặng tối đa ngay từ đầu (thường gặp ở xuất huyết não) hoặc khởi phát đột ngột và tiến triển nặng dần lên thành từng nấc (trong nhồi máu não).
Dấu hiệu nhận biết người bị đột quỵ:
Tê, liệt hoặc yếu một bên cơ thể, bao gồm cả mặt, tay và chân
Khó nói hoặc khó hiểu ngôn ngữ.
Khó thở hoặc cảm giác ngắt quãng khi thở.
Đau đầu đột ngột và cực kỳ nghiêm trọng.
Mất cân bằng hoặc khó đi lại.
Mất tầm nhìn hoặc khó nhìn rõ.
Chóng mặt hoặc buồn nôn.
Các triệu chứng thần kinh khác như rối loạn ý thức, rối loạn cơ vòng, rối loạn thực vật…
Đột quỵ có thể ảnh hưởng mỗi người mỗi khác nhưng không phải ai cũng cùng lúc gặp tất cả các triệu chứng. Tuy nhiên, dưới đây là một số trong những dấu hiệu đột quỵ phổ biến nhất, thường áp dụng theo quy tắc FAST (Face – Arm – Speech – Time) để nhận biết các triệu chứng đột quỵ:
F (Khuôn mặt): Có bị sụp mí ở một bên mặt không?
A (Tay): Họ có thể giơ cả hai cánh tay lên không?
S (Nói chuyện): Họ có bị nói ngọng hoặc nói khó hiểu không?
T (thời gian): Nếu xảy ra bất kỳ dấu hiệu nào hoặc cùng lúc xảy ra 3 dấu hiệu trên, hãy gọi dịch vụ cấp cứu ngay lập tức.
Trường hợp: các triệu chứng chỉ kéo dài vài phút hoặc vài giờ, người bệnh cũng cần được đưa đến bệnh viện gần nhất để theo dõi và chữa trị kịp thời. Bởi đó có thể là dấu hiệu của một cơn đột quỵ nhỏ/ cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua; cũng có thể là một cảnh báo về một cơn đột quỵ nghiêm trọng sắp xảy ra.
Các bước sơ cứu người đột quỵ:
Đột quỵ có thể khiến người bệnh mất thăng bằng hoặc bất tỉnh, có thể té ngã. Nếu cho rằng bản thân hoặc ai khác xung quanh bị đột quỵ, hãy làm theo các bước sau:
Bước 1: Gọi ngay dịch vụ cấp cứu khẩn cấp:
Nếu bạn đang có các triệu chứng đột quỵ, hãy nhờ người khác gọi giúp và giữ bình tĩnh nhất có thể trong khi chờ đợi sự trợ giúp khẩn cấp.
Nếu bạn đang chăm sóc người bị đột quỵ, hãy đảm bảo rằng người bệnh đang ở một vị trí an toàn, mặc quần áo thoáng mát, không gian thoải mái. Nếu là trẻ nhỏ, nên đặt trẻ ở tư thế nằm nghiêng một bên, đầu hơi nâng lên và đề phòng trường hợp trẻ bị nôn.
Bước 2: Sơ cứu đột quỵ trong lúc chờ cấp cứu:
Kiểm tra xem người bệnh còn đang thở. Nếu không thấy nhịp thở, hãy thực hiện hô hấp nhân tạo.
Nếu người bệnh cảm thấy khó thở, hãy nới lỏng quần áo, phụ kiện bó sát như cà vạt, khăn cổ, thắt lưng… để người bệnh dễ thở hơn.
Nếu bệnh nhân ngừng tim, thực hiện xoa bóp tim ngoài lồng ngực. Dùng khăn tay quấn vào ngón tay trỏ để lấy sạch đờm, dãi trong miệng người bệnh.
Tháo răng giả cho bệnh nhân (nếu có) tránh bị hóc, sặc. Tuyệt đối không đưa bất cứ gì vật gì vào miệng người bệnh.
Bình tĩnh khuyên nhủ và trấn an người bệnh.
Đắp chăn giữ ấm cơ thể người bệnh.
Nếu người bệnh có biểu hiện yếu ở tay chân, cần nhờ nhiều người hỗ trợ di chuyển người bệnh.
Quan sát để nhận ra bất kỳ sự thay đổi nào ở người bệnh.
Bước 3: Quan sát, cung cấp thông tin về tình trạng của người bệnh:
Ghi nhớ nguyên nhân, biểu hiện ban đầu, có bị té ngã, đập đầu hay va chạm không … của người bệnh để cung cấp cho nhân viên y tế.
Những sai lầm cần tránh khi sơ cứu người bị đột quỵ:
Không để nạn nhân nằm ngửa mà nên nằm nghiêng. Tư thế nằm này giúp đề phòng trường hợp bệnh nhân nôn ói (dịch nôn có thể dễ dàng thoát ra ngoài, không gây tắc nghẽn đường thở hoặc gây suy hô hấp); nằm ngửa cũng có thể gây ra tình trạng lưỡi bị tụt xuống họng, gây cản trở, bít tắc đường thở (khi người bệnh ở trạng thái hôn mê).
Không cho bệnh nhân ăn uống hay sử dụng thuốc.
Không dùng kim chích 10 đầu ngón tay hay chân của người bệnh.
Không thực hiện cạo gió cho người bệnh.
Không nên để bệnh nhân nằm lâu 1 chỗ mà cần khẩn trương đưa đi cấp cứu
Không đưa người bệnh đi bằng xe cứu thương riêng nếu không được yêu cầu hoặc không có kinh nghiệm về việc này.
Không để người bệnh một mình hoặc không được giám sát trong thời gian này.
Hãy chung tay bảo vệ bản thân và những người xung quanh.
Để lại một phản hồi